Post RO 16: Wat gebeurt er in Nederland indien Artikel 5-scenario in werking treedt, en wat Reserve Officieren dan kunnen en moeten doen©

INLEIDING

Dit is een wat langere post. De reden is dat er KENNISDELING plaats vindt over wat Reserve Officieren (RO) KUNNEN en MOETEN doen in geval van de ernstigste crises:

Indien art. 5 van het NAVO-verdrag in werking treedt, wordt de collectieve verdediging geactiveerd. Nederland dient dan militair, politiek en maatschappelijk in actie te komen.

Het is vaak onduidelijk wat Reserve Officieren praktisch kunnen(👊) of moeten(👉) doen {niet alleen in uniform maar ook in hun hybride rol als brug tussen Krijgsmacht, maatschappij en internationale samenwerking} in zulk scenario.

 

 

Het volgende gebeurt dan:

1. STAATSRECHTELIJK & POLITIEK

De NAVO activeert artikel 5 wanneer een lidstaat militair wordt aangevallen.

De ministerraad komt in spoedzitting bijeen (Nationaal Veiligheidsraad).

De minister-president en de minister van Defensie coördineren met de NAVO, de EU en bondgenoten.

Staatsnoodrecht of crisiswetgeving kan worden geactiveerd (denk aan de Coördinatiewet Uitzonderingstoestanden).

RESERVE OFFICIEREN (NL),

KUNNEN:

👊Uitleg geven aan burgers en lokale besturen over de grondwettelijke procedure: artikel 5 betekent dat de NAVO besluit heeft genomen dat er sprake is van een gewapende aanval; de Nederlandse regering beslist over inzet.

👊Adviseren binnen hun netwerk (werk, gemeente, provincie, NGO’s) over gevolgen van artikel 100 (Grondwet: inzet krijgsmacht buiten NL).

MOETEN:

👉Voorlichting en advisering geven door politiek-neutraal feiten te delen;

👉misinformatie tegengaan.

👉Signalen uit de samenleving (angst, weerstand, steun) terugkoppelen naar Defensie en de overheid.

 

 

2. DEFENSIE en KRIJGSMACHT

De Nederlandse krijgsmacht gaat over tot verhoogde paraatheid (Defcon-achtige status).

Reservisten en beroepsmilitairen kunnen worden opgeroepen via een versnelde mobilisatieprocedure.

Eenheden zoals 11 Luchtmobiele Brigade, 13 Lichte Brigade en marine-onderdelen kunnen worden ingezet voor NAVO-operaties.

De Nederlandse luchtmacht kan deel uitmaken van NAVO-luchtpolitie of luchtverdediging.

Cyberdefensie, militaire inlichtingen (MIVD) en strategische communicatie worden versterkt.

RESERVE OFFICIEREN (NL),

KUNNEN:

👊Worden opgeroepen in hun specifieke vakfunctie (jurist, arts, cyber, logistiek, communicatie, inlichtingen).

👊Oefenen en uitvoeren van taken binnen hun eenheid.

MOETEN:

👉Beschikbaar zijn conform contract (min. aantal uren kan bij artikel 5 worden opgeschaald naar fulltime).

👉Ondersteunen bij mobilisatie (logistiek, opleiden van burgersoldaten, extra bewaking vitale objecten).

 

 

3. BINNENLANDSE VEILIGHEID

Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) schaalt op.

Verhoogde paraatheid bij:

• Politie (bijv. bewaking van vitale infrastructuur),
• Koninklijke Marechaussee (grenzen, vliegvelden),
• Inlichtingendiensten (AIVD, MIVD).
• Noodvoorraadketens (water, voedsel, energie, medicijnen) worden opgeschaald.

RESERVE OFFICIEREN (NL),

KUNNEN:

👉Assistentie leveren bij bewaken & beveiligen van vitale infrastructuur (havens, dijken, kerncentrales, telecom).

👉Inzet als civil-military liaison richting veiligheidsregio’s, politie en GHOR.

MOETEN:

👉Schakelen tussen civiele en militaire ketens: zorgen dat hulpdiensten en krijgsmacht elkaar begrijpen.

👉Meewerken aan counter-hybride activiteiten (cyber, sabotage, desinfo).

 

 

4. COMMUNICATIE MET BURGERS

De overheid activeert crisiscommunicatie (zoals via crisis.nl, NL-Alert, media).

Burgers krijgen via overheidscampagnes praktische instructies over voorbereiding, veiligheid, evacuatie en hulpverlening.

Mogelijke inzet van burgerreservisten en civiele vrijwilligers (zoals Rode Kruis of civiele bescherming).

Noodplannen voor opvang, schuilplaatsen of evacuatie worden geactiveerd of getest.

RESERVE OFFICIEREN (NL),

KUNNEN:

👊Burgers duidelijk en feitelijk informeren over wat artikel 5 wél en niet betekent.

👊Inzet in mentale weerbaarheid en crisiscommunicatie: uitleggen dat de NAVO collectief optreedt en dat Nederland niet alleen staat.

MOETEN:

👉Voorkomen dat paniek of nepnieuws vat krijgt: transparant communiceren via gemeente, social media, verenigingen.

👉Uitleggen dat de RO’s zelf ook burgers zijn en de verbinding vormen met de samenleving.

 

 

5. JURIDISCH

Mogelijk tijdelijk opschorten van bepaalde grondrechten (vrijheid van beweging, eigendom, privacy) via formele noodtoestand.

RESERVE OFFICIEREN (NL),

KUNNEN:

👊RO-juristen ondersteunen bij de uitleg en toepassing van oorlogsrecht (Geneefse Conventies, Rules of Engagement).

👊Adviseren over beperkingen/ruimte in nationale en internationale wetgeving bij inzet (bijv. binnenslands militair geweldsgebruik).

MOETEN:

👉Helpen dat operaties altijd rechtmatig verlopen (proportionaliteit, noodzakelijkheid).

👉Zorgen dat burgers en militairen weten wat hun rechten en plichten zijn (bijv. dienstplicht/reservist-plicht).

 

 

6. INTERNATIONAAL

Samenwerking met EU-partners kan parallel lopen met NAVO-activering (onder art. 42.7 VEU*)

RESERVE OFFICIEREN (NL),

KUNNEN:

👊Meedraaien in NAVO- of EU-stafstructuren.

👊Contact onderhouden met zuster-RO’s in NAVO-landen (internationale netwerken).

MOETEN:

👉Nederland representeren als betrouwbare bondgenoot.

👉Bijdragen aan coalitiecoördinatie: inlichtingendeling, logistiek, diplomatieke communicatie.

 

 

SAMENVATTING

Een Artikel 5-scenario betekent dat Nederland zich militair, civiel en politiek voorbereidt op oorlog of reeds aangevallen is samen met NAVO-partners.

Het is géén automatische oorlogstoestand, maar een zeer ernstige situatie waarin NAVO-landen gezamenlijk reageren op een aanval.

Nederlandse Reserve Officieren zijn in een NAVO-artikel-5 scenario snel inzetbare verbindingsschakels.

👉Wij moeten enerzijds militair operationeel ondersteunen (binnenlandse veiligheid, mobilisatie, internationale staven) en anderzijds 👉maatschappelijk bruggen bouwen (communicatie, juridische kaders, mentale weerbaarheid).

 

 

Moderne oorlogen worden niet meer als zodanig formeel verklaart;

ze beginnen gewoon(…).

-Generaal Gerasimov, grondlegger van de Russische militaire doctrines onder Putin- 

 

—————-

 

*= Artikel 42 van het Verdrag betreffende de Europese Unie maakt deel uit van de gemeenschappelijke veiligheid.

Lid 2 bepaalt (verkort):

“Het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid omvat de geleidelijke vaststelling van een gemeenschappelijk defensiebeleid van de Unie. Het zal tot een gemeenschappelijke verdediging leiden zodra de Europese Raad met eenparigheid van stemmen besluit dat te doen. In dat geval beveelt het de lidstaten aan een besluit in die zin te nemen in overeenstemming met hun respectieve grondwettelijke regels.

Het beleid van de Unie doet geen afbreuk aan de verplichtingen die voortvloeien uit het NAVO verdrag voor lidstaten die van mening zijn dat hun gemeenschappelijke defensie wordt uitgevoerd binnen het NAVO kader en het is verenigbaar met het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid”.

 

PS: zie je verbeteringen, aanvullingen of onjuistheden? REAGEER!, we zijn een vereniging en doen het met z'n allen!